ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ
ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Ειδικός Παιδοδοντίατρος:
Δέρη Κουτσάκη D.D.S., Μ. Clin. Dent.
Υπεύθυνη Παιδοδοντιατρικού Τμήματος ΚΠΜ
Η ΠΡΩΤΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟ
Σαν μητέρα είστε περήφανη για το μωρό σας. Το αγαπάτε, το φροντίζετε. Νιώθετε ευτυχισμένη όταν σας χαμογελάει. Πρέπει όμως να ξέρετε ότι ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΚΕΤΑ ΝΩΡΙΣ για να ξεκινήσετε τη φροντίδα, για να αποκτήσει δόντια γερά και υγιή.
Όσο πιο νωρίς ξεκινήσετε τη φροντίδα, για τη στοματική του υγιεινή, τόσο πιο νωρίς θα σας χαρίσει το μεγαλύτερο χαμόγελο στον κόσμο.
ΠΟΤΕ ΑΡΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΙ ΤΑ ΔΟΝΤΙΑ ΤΟΥ ΜΩΡΟΥ;
Ποτέ δεν είναι αρκετά νωρίς για να αρχίσετε να φροντίζετε τα δόντια του μωρού σας, ακόμα κι όταν αυτά δεν έχουν εμφανιστεί.
Τα πρώτα δόντια του μωρού, τα νεογιλά, αρχίζουν να αναπτύσσονται στο πρώτο τρίμηνο της κύησης, ενώ τα μόνιμα στο δεύτερο. Γι’ αυτό διαταραχές στην υγεία της εγκύου μπορεί να προκαλέσουν βλάβες τόσο στα νεογιλά όσο και στα μόνιμα δόντια του μωρού. Μερικά φάρμακα (όπως οι τετρακυκλίνες) μπορούν να επηρεάσουν το χρώμα και τη σύσταση των δοντιών. Γι’ αυτό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης πρέπει να είστε πολύ προσεκτικές με τα φάρμακα που παίρνετε και να έχετε πάντα τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σας.
Επιπλέον θα πρέπει να προσέχετε τη διατροφή σας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας. Γιατί παίζει πρωτεύοντα ρόλο στο σχηματισμό των δοντιών του μωρού σας. Το μωρό γεννιέται με τα δόντια του. Δεν φαίνονται όμως γιατί καλύπτονται από τα ούλα του. Από τον 6ο έως 8ο μήνα της ζωής του, αρχίζει η λεγόμενη «ανατολή» των δοντιών του. Μέχρι 3 ετών, το μωρό σας θα εμφανίσει όλα του τα δοντάκια, τα οποία λέγονται νεογιλά. Η πρώιμη ή η καθυστερημένη ανατολή των δοντιών είναι συνήθως κληρονομική και δε σχετίζεται αναγκαστικά με κάποιο πρόβλημα.
Τα νεογιλά διατηρούνται στο παιδί έως την ηλικία των 12 ετών. Από 6 ετών και μετά, αρχίζει να εμφανίζεται το πρώτο μόνιμο δόντι. Αν το μωρό σας όμως, δεν έχει βγάλει κανένα δόντι μέχρι το 12ο μήνα θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν παιδοδοντίατρο.
ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΠΡΩΤΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟ ΚΑΙ ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ.
ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΤΑ ΝΕΟΓΙΛΑ ΔΟΝΤΙΑ;
Πότε πρέπει να γίνει η πρώτη επίσκεψη του παιδιού στον παιδοδοντρίατρο/οδοντίατρο;
- Με την ανατολή του πρώτου δοντιού και όχι αργότερα από τη συμπλήρωση του πρώτου έτους της ζωής του 18ο μήνα ηλικίας του.
Σύμφωνα με στατιστικές μελέτες το 64% των παιδιών προσχολικής ηλικίας παρουσιάζει τερηδόνα χωρίς οι γονείς να το έχουν αντιληφθεί. Γιατί τόσο νωρίς; Γιατί η τερηδόνα και η ουλίτιδα μπορεί να εμφανισθούν ακόμα και από τη βρεφική ηλικία. Η τερηδόνα του μπιμπερό ή του θηλασμού, καθώς και η ταχέως εξελισσόμενη τερηδόνα, αποτελούν ειδικές ομάδες οδοντικής νόσου, που εμφανίζονται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, τα οποία παραμένουν σε υψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν τερηδόνες αργότερα, τόσο στη νεογιλή όσο και στη μόνιμη οδοντοφυϊα. Γιατί, η έγκαιρη ενημέρωση των γονέων είναι καθοριστική για την υγεία των δοντιών των παιδιών τους.
- Η πρώτη επίσκεψη του παιδιού στο ιατρείο πρέπει να είναι μια ευχάριστη εμπειρία που θα το ακολουθεί για όλη του τη ζωή.
Γιατί είναι σημαντικά τα νεογιλά δόντια;
- Κατ’ αρχήν διότι είναι απαραίτητα για τη μάσηση της τροφής.
Προβλήματα στα νεογιλά δόντια όπως η τερηδόνα, τραυματισμός, αποστήματα, επηρεάζουν τη γενική υγεία και τη διάθεση του παιδιού, προκαλώντας πόνο και, μερικές φορές, πυρετό.
- Παιδιά με τερηδονισμένα δόντια και αποστήματα παρουσιάζουν συνήθως μικρότερο βάρος από το φυσιολογικό, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά τη γενικότερη ανάπτυξή τους.
- Τα χαλασμένα νεογιλά δόντια δημιουργούν ένα μολυσμένο περιβάλλον στο στόμα στο οποίο και τα μόνιμα δόντια όταν έρθουν χαλάνε αμέσως.
- Τα νεογιλά (παιδικά) δόντια είναι απαραίτητα για την ομιλία, ιδιαίτερα κατά την ηλικία που τα παιδιά μαθαίνουν να μιλάνε.
- Συμβάλλουν στη σωστή ανάπτυξη των γνάθων και του προσώπου.
- Τα παιδικά δόντια διατηρούν τους χώρους που θα χρειασθούν τα μόνιμα δόντια, καθοδηγώντας την ανατολή των μόνιμων δοντιών.
Γι’ αυτό, τα νεογιλά δόντια είναι εξίσου σημαντικά με τα μόνιμα και η παραμέλησή τους με το πρόσχημα της επικείμενης αλλαγής, είναι σοβαρό λάθος.
ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ Η 1η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΓΟΝΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟ ΚΑΙ ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ
Ποιες οδηγίες μπορεί να δώσει ο παιδοδοντίατρος για ένα τόσο μικρό παιδί;
Κατά την πρώτη επίσκεψη του παιδιού, ο παιδοδοντίατρος θα δώσει εξαιρετικά σημαντικές πληροφορίες στους γονείς που αφορούν:
- Τη διάπλαση, ανατολή και σημασία των νεογιλών και μόνιμων δοντιών
- Τις βλάβες που μπορεί να προκληθούν στα δόντια λόγω χρήσης πιπίλας ή μπιμπερό (με ζαχαρούχα ροφήματα), κακής διατροφής, χρήσης φαρμάκων
- Τις στοματικές συνήθειες, όπως θηλασμός δακτύλου, πιπίλας, πώς και πότε αυτές πρέπει να διακόπτονται
- Τα μέτρα πρόληψης της τερηδόνας και ουλίτιδας
- Τις πρώτες βοήθειες σε περίπτωση τραυματισμού των δοντιών
- Υπάρχουν προβλήματα κατά την ανατολή των δοντιών, και τι μπορώ να κάνω να το βοηθήσω;
Τα συνήθη συμπτώματα που παρουσιάζουν τα παιδικά δόντια όταν ανατέλλουν, είναι:
- Κόκκινα και διογκωμένα ούλα
- Μεγάλη ποσότητα σάλιου
- Δυσφορία, εκνευρισμός, γκρίνια
- Ανορεξία
- Αλλαγή στις συνήθειες διατροφής
- Ανησυχία στον ύπνο ακόμα και
- Πυρετός
Γενικά, τα συμπτώματα που σχετίζονται με την ανατολή είναι ήπια. Αν παρατηρήσετε υψηλό πυρετό, εξανθήματα, εμετούς ή διάρροια θα πρέπει να επισκεφθείτε τον παιδίατρό σας, διότι είναι πιθανόν να συμβαίνει στο μωρό σας κάτι άλλο που δεν σχετίζεται με την ανατολή των δοντιών του.
ΠΟΝΑΝΕ ΤΑ ΟΥΛΑ ΤΟΥ;
Για να το ανακουφίσετε από τις ενοχλήσεις αυτές, θα πρέπει:
- Να του καθαρίζετε το στόμα 2-3 φορές την ημέρα με μια βρεγμένη γάζα
- Να του δίνετε να δαγκώνει κρύα παιχνίδια, που είναι κατασκευασμένα για το σκοπό αυτό
- Να τρίψετε ελαφρά με το δάχτυλό σας ή με ένα κρύο κουτάλι (από την κυρτή του πλευρά) ή με ένα παγωμένο ύφασμα, ή με ένα παγάκι τυλιγμένο σε γάζα, τα ούλα του
- Σε περίπτωση μεγαλύτερης ενόχλησης συμβουλευτείτε τον παιδίατρο και τον παιδοδοντίατρό σας.
ΠΟΤΕ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΡΧΙΣΕΙ ΤΟ ΒΟΥΡΤΣΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΟΝΤΙΩΝ;
Ο καθαρισμός των δοντιών πρέπει να αρχίσει αμέσως μετά την ανατολή τους. Αρχικά γίνεται με υγρή γάζα και αργότερα, όταν ανατείλουν αρκετά δόντια, με παιδική οδοντόβουρτσα και οδοντόκρεμα.
Ο οδοντίατρος θα ενημερώσει τους γονείς για το σωστό καθαρισμό των δοντιών με φθοριούχο οδοντόκρεμα (ποσότητα περιεχομένου φθορίου) ανάλογα με την ηλικία, συχνότητα βουρτσίσματος, ανάλογα με την ηλικία, τρόπος βουρτσίσματος κλπ.
Σκοπός του καθαρισμού είναι η απομάκρυνση των μικροβίων και των τροφών ώστε να μην υπάρχουν οι προϋποθέσεις για τη δημιουργία τερηδόνας.
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΛΛΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΔΟΝΤΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΡΗΔΟΝΑ;
Οι άλλοι τρόποι προστασίας των δοντιών από την τερηδόνα είναι:
- Το φθόριο (οδοντόπαστες, στοματοπλύματα, ζελέ και βερνίκια τοπικής εφαρμογής από τον οδοντίατρο στο ιατρείο, φθορίωση)
- Σωστή διατροφή
- Η κάλυψη των οπών και των σχισμών των δοντιών (sealants)
ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΟΝΤΙΩΝ ΚΑΙ ΦΘΟΡΙΩΣΗ
Είναι η αφαίρεση της οδοντικής μικροβιακής πλάκας (Ο.Μ.Π.) και τρυγίας (πέτρας) και η τοπική εφαρμογή ενός υψηλής περιεκτικότητας ζελέ φθορίου (10-12.000 ppm) από τον οδοντίατρο, με γεύση φρούτων για να είναι εύληπτα από τα παιδιά. Το φθόριο είναι ένα φυσικό στοιχείο, ενισχύει τη δομή των δοντιών, με αποτέλεσμα να κάνει τα δόντια μας πολύ πιο «δυνατά και ανθεκτικά» στις προσβολές των μικροβίων που είναι υπεύθυνα για την τερηδόνα, με αποτέλεσμα να επιβραδύνεται ή και να αναχαιτίζεται η προσβολή τους από την τερηδόνα.
Η χρήση του είναι εντελώς ακίνδυνη εφόσον τηρούνται αυστηρά οι οδηγίες χρήσης που θα δώσει ο παιδοδοντίατρος.
ΦΘΟΡΙΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ
Πρέπει να γίνονται συστηματικά κάθε εξάμηνο από την ηλικία των τριών ετών.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΑΛΥΨΕΙΣ ΟΠΩΝ ΚΑΙ ΣΧΙΣΜΩΝ (SEALANTS);
Είναι άχρωμες ή έγχρωμες πλαστικές ουσίες οι οποίες τοποθετούνται στις μασητικές επιφάνειες των οπισθίων δοντιών. Ο σκοπός τους είναι να προστατεύουν τις στενές οπές και σχισμές των δοντιών, οι οποίες επειδή δεν μπορούν να καθαρισθούν με το βούρτσισμα είναι οι περιοχές από τις οποίες συνήθως ξεκινά η τερηδόνα.
Ποια δόντια πρέπει να προστατευθούν;
Συνήθως, τα πρώτα δόντια που προστατεύουμε με αυτό τον τρόπο είναι οι πρώτοι μόνιμοι γομφίοι (εξαρίτες).
Τα δόντια αυτά εμφανίζουν τερηδόνα σε ποσοστό έως και 95% αν δεν προστατευθούν. Επίσης τοποθετούνται σε δεύτερους μόνιμους γομφίους περίπου κατά την ηλικία των 12 ετών καθώς και σε κάθε δόντι που έχει οπές και σχισμές και επομένως αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσει τερηδόνα.